حسابداری بهای تمام شده در واقع نوعی جمع آوری اطلاعات در زمینه عناصر بهای تمام شده و برآورد هزینه های واقعی محصولات و خدمات است. در این مقاله به سوال خیلی ها که اهمیت حسابداری بهای تمام شده چیست، پاسخ می دهیم پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
حسابداری بهای تمام شده چیست:
شاخه ای از حسابداری است که به جمع آوری اطلاعاتی نظیر (Cost Accounting) حسابداری بهای تمام شده یا حسابداری صنعتی خدمات، عوامل هزینه و محاسبه بهای تمام شده محصولات و خدمات می پردازد و پس از تجزیه و تحلیل گزارش ها راهکارهایی برای کم کردن بهای تمام شده تولیدات ارائه می دهد.
اهمیت حسابداری بهای تمام شده:
از حسابداری بهای تمام شده برای محاسبه هزینه های مختلف مانند هزینه واقعی محصولات، کنترل هزینه های تولید، هزینه مواد، هزینه کارگر و غیره استفاده می شود. حسابداری بهای تمام شده ابزاری برای مدیران است تا بتوانند بهای تمام شده تولیدات را محاسبه نمایند و از این طریق هزینه های مربوط به مواد، دستمزد وسایر هزینه های مربوط به تولید را کنترل کنند.
مدیران با داشتن اطلاعات دقیق از عوامل هزینه است که قادر خواهند بود تصمیم گیری های مهمی برای افزایش تولید و راهکارهای مختلف برای حل سایر مشکلات خود پیدا کنند.

بهای تمام شده چیست:
بهای تمام شده، هزینه مواد مصرفی است که برای تولید کالا استفاده می شود به اضافه هزینه های مستقیم نیروی کارکه برای تولید کالای ذکر شده به کار می رود. به عبارت دیگر هزینه های مستقیمی که در ارتباط با تولید کالای فروخته شده در شرکت است بهای تمام شده می گویند. در بهای تمام شده از هزینه های توزیع و فروش که هزینه غیر مستقیم هستند چشم پوشی می شود.
اهمیت بهای تمام شده چیست:
از بهای تمام شده برای سود و زیان کالای فروش رفته استفاده می شود. محاسبه حاشیه سود ناخالص شرکت هم پس از کسر از درآمد ها امکان پذیر است. یک شرکت قادر است با استفاده از بهای تمام شده تولیدات، سایر هزینه های جانبی را کنترل کند.
تاریخچه حسابداری بهای تمام شده:
اولین بار از حسابداری بهای تمام شده در جریان انقلاب صنعتی استفاده شد. زمانی که اقتصادهای نوظهور در راستای عرضه و تقاضای صنعتی به وجود آمده تولیدکنندگان را مجبور به پیگیری هزینه های ثابت و متغیر خود به منظور بهینه سازی فرایند تولید عرضه و تقاضای صنعتی کردند حسابداری صنعتی متولد شد. با آغاز قرن بیستم حسابداری بهای تمام شده به طور جدی پا به عرصه مدیریت گذاشت.

وظایف حسابداری بهای تمام شده:
حسابدار صنعتی که در یک واحد اقتصادی مشغول به کار است باید کارهای زیر را انجام دهد.
- تولید جدول حساب و وردی برای هر حساب مرتبط
- محافظت از بودجه سازمان و آنالیز کردن آن
- مقایسه هزینه های بودجه با هزینه های واقعی و تحویل گزارشات دوره ای
- انجام و اجرای سیستم های حسابداری و ثبت و توسعه آن
- تجزیه تحلیل هزینه ها، درامد تعهدات مالی و سایر هزینه های شرکت
- ارزیابی موجودی های شرکت
- یاری رساندن به مدیران برای ایجاد و اجرای برنامه های سازنده
- گردآوری تفکیک ثبت وتسهیم هزینه ها
- کنترل و نظارت پرسنل حسابداری شرکت و ارائه راهنمایی های مربوطه
پنج هدف حسابداری بهای تمام شده:
- اولین هدف حسابداری بهای تمام شده استفاده در بودجه بندی شرکت است. زمانی که شرکت از هزینه ها و میزان دقیق مصرف پول اطلاع داشته باشد برای بودجه بندی شرکت می تواند برنامه ریزی بهتری داشته باشد. حسابداری بهای تمام شده هزینه های ثابت شرکت مانند هزینه های انرژی، آب برق اجاره مالیات بر املاک و غیره که میزان مشخصی دارد و نیز هزینه های متغیر مانند هزینه نیروی کار و مواد اولیه که با میزان تولید قابل تغییر است را برآورد ومحاسبه می کند. به کمک حسابداری بهای تمام شده می توان درمورد هزینه ها و روش های به حداکثر رساندن سود صحبت کرد و تصمیمات درستی در این زمینه اتخاذ کرد.
- با استفاده از حسابداری بهای تمام شده، باعث می شود شرکت کارآمدتر و بهینه تری داشته باشید.
- با استفاده از حسابداری بهای تمام شده می توان به راه حل هایی برای بهبود عملکرد شرکت دست پیدا کرد.
- به کمک حسابداری بهای تمام شده، سود شرکت افزایش پیدا می کند.
- شرکتی که به به دنبال کارامدتر کردن فریند تولید است با هزینه کمتر بازدهی و سود بیشتری به دست می اورد.

پنج مورد از هزینه هایی که در حسابداری بهای تمام شده قابل استفاده است:
5 هزینه ای که در حسابداری بهای تمام شده قابل استفاده است موارد زیر هستند:
- هزینه متغیر: هزینه متغیر چون ارتباط مستقیم با تولید دارد و مربوط به هزینه های مواد و نیروی کار است غالباً دچار نوسان بوده و ثابت نیست.
- هزینه ثابت: هزینه هایی هستند که به طور مستقیم با تولید ارتباطی نداشته ولی برای راه اندازی وتولید ضروری هستند مانند هزینه آب، برق، اجاره و غیره. این نوع هزینه ها معمولاً ثابت بوده و کمتر دچار تغییر و نوسان می شوند.
- هزینه عملیات: هزینه های مربوط به فعالیت های روزانه یک شرکت که هم می تواند ثابت باشد هم متغیر.
- هزینه مستقیم: هزینه هایی که به طور مستقیم در راستای تولید یک محصول به کار برده می شود و شامل هزینه هایی است که در طول تولید محصول مصرف می شود.
- هزینه غیر مستقیم: هزینه غیر مستقیم هزینه هایی است که برای تولید محصول به طور مستقیم قابل استفاده نیست.
انواع حسابداری بهای تمام شده:
حسابداری بهای تمام شده استاندارد:
یک روش قدیمی حسابداری است که در صنعت تولید محبوبیت بیشتری دارد. در این فرایند تولید کنندگان به جای هزینه، منابع هزینه های مورد انتظار یا استاندارد را منظور می کنند. ایراد وارد بر این سبک حسابداری هر چند هنگام بودجه بندی به نظر می رسد با صرفه جویی در هزینه ها همراه است اما شرکت در نهایت باید هزینه های واقعی را پرداخت نماید.
حسابداری بهای تمام شده مبنی بر فعالیت:
یکی از محبوب ترین روش های حسابداری بهای تمام شده، این روش است که همه فعالیت های لازم برای تولید یک محصول را مشخص کرده و ارزش آن را تعیین می کند.
تفاوت حسابداری بهای تمام شده با حسابداری مالی:
از اطلاعات حسابداری بهای تمام شده برای حسابداری مالی استفاده می شود. هدف از حسابداری بهای تمام شده، محاسبه هزینه ها به روش های دقیق است که منجر به کنترل و کاهش هزینه ها می شود ولی حسابداری مالی تجزیه و تحلیل و انتقال حسابداری جاری به صورت های مالی مانند صورت سود و زیان ترازنامه و غیره است.
از حسابداری بهای تمام شده برای تصمیم گیری های مدیران داخلی شرکت استفاده می شود، ولی حسابداری مالی وضعیت مالی شرکت را به دولت طلبکاران سرمایه گذران و سایر طرف های خارجی گزارش می دهد.
- حسابداری بهای تمام شده بر اساس فعالیت ها محصولات فرآیندها و نیازهای اطلاعاتی سازمان و با هدف برنامه ریزی وکنترل انجام شده ولی حسابداری مالی طبقه بندی هزینه ها براساس نوع معاملات انجام می شود.
- اطلاعات حسابداری بهای تمام شده می تواند بر مبنای تشخیص حسابداران انجام شود ولی حسابداری مالی باید براساس استانداردهای حسابداری صورت پذیرد.
موسسه مالیات ها شما را به خواندن مقاله قانون مراحل دادرسی مالیات دعوت می نماید.