.jpg)
.jpg)
ثبت فروش کالا در سیستم دائمی + مثال
طبق اصل تحقق درآمد، درآمد فروش زمانی شناسایی می‌شود که مزایا و معایب مالکیت کالا از فروشنده به خریدار منتقل شده باشد. به طور معمول، زمانی که کالا به خریدار تحویل داده می‌شود، فروش کامل شده و قیمت فروش تعیین می‌شود.
پیش نیاز این درس : مقدمه آموزش حسابداری بازرگانی
فروش کالا ممکن است به صورت نسیه یا نقد انجام شود. هر فروشی باید توسط یک سند مانند فاکتور فروش، که ثابت کند این فروش به چه صورت انجام شده، پشتیبانی شود.
یک فاکتور فروش، مانند تصویر زیر، از فروش نسیه پشتیبانی می‌کند (نسخه اصلی فاکتور تحویل مشتری می‌شود و یک نسخه برای ثبت در سیستم حسابداری نزد فروشنده می‌ماند).
فاکتور باید تاریخ فروش، نام مشتری، کل قیمت فروش و سایر اطلاعات مربوطه را نشان دهد.
فروشنده برای هر فروش دو ثبت زیر را در دفتر روزنامه انجام می‌دهد:
- اگر فروش نقدی باشد، حساب موجودی نقد را بدهکار (افزایش) می‌کند (یا اگر فروش نسیه باشد، حساب‌های دریافتنی را افزایش می‌دهد) و درآمد فروش را بستانکار (افزایش) می‌کند.
- حساب بهای تمام شده کالای فروش رفته را بدهکار (افزایش) می‌کند و حساب موجودی کالا را به میزان بهای تمام شده کالای فروش رفته، بستانکار (کاهش) می‌کند. در نتیجه، همیشه مانده حساب موجودی کالا، مقدار واقعی کالا را نشان می‌دهد.
برای نشان دادن نحوه ثبت دفتر روزنامه فروش نسیه، فروشگاه سیمرغ فروش ۳۸.۰۰۰.۰۰۰ ریالی در ۴ شهریور به فروشگاه رضوان را به شرح زیر ثبت می‌کند (فرض کنید بهای تمام شده کالای فروش رفته ۲۴.۰۰۰.۰۰۰ ریال است).
برای تصمیم گیری بهتر، واحدهای بازرگانی معمولاً بیش از یک حساب درآمد فروش استفاده می‌کنند. برای مثال، ممکن است فروشنده لوازم خانگی تصمیم بگیرد که حساب‌های درآمد فروش جداگانه‌ای را برای فروش تلویزیون، یخچال و اجاق گاز خود نگه دارد.
با استفاده از حساب‌های جداگانه درآمد فروش ، مدیریت می‌تواند روند فروش را با دقت بیشتری رصد کند و با توجه به تغییرات میزان فروش، تصمیمات بهتری بگیرد. برای مثال، اگر فروش تلویزیون در حال افزایش باشد در حالی که فروش یخچال کاهش می‌یابد، مدیریت می‌تواند سیاست‌های تبلیغاتی و نحوه قیمت‌گذاری مجدداً ارزیابی کند تا از بهینه بودن آنها اطمینان حاصل کند.
هنگام ارائه صورت سود و زیان به استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری، معمولاً درآمد فروش به صورت کلی گزارش می‌شود (مجموع تمام حساب‌های درآمد فروش) و این کار دو دلیل دارد:
- ارائه جزئیات تمام حساب‌های درآمد فروش، صورت سود و زیان را پیچیده می‌کند.
- شرکت‌ها نمی‌خواهند رقبا از جزئیات درآمد فروش مطلع شوند.
برگشت از فروش و تخفیفات
ممکن است خریدار از کالاها ناراضی باشد یا کالا آسیب دیده یا معیوب یا کیفیت پایینی داشته باشد یا با مشخصات فاکتور مطابقت نداشته باشد.
در این صورت خریدار می‌تواند کالا را برگرداند، یا ممکن است فروشنده به خریدار تخفیف دهد تا او کالا را برگشت ندهد، که این برگشت کالا و تخفیف در حسابی بنام برگشت از فروش و تخفیفات ثبت می‌شود.
فرض می‌گیریم فروشگاه رضوان در تاریخ ۸ شهریور ۳.۰۰۰.۰۰۰ از کالای خریداری شده را برگشت می‌دهد و برای ثبت کالاهای برگشتی باید دو ثبت زیر را انجام شود:
(۱) افزایش (بدهکار) حساب برگشت از فروش و تخفیفات (حساب کاهنده درآمد فروش) و کاهش (بستانکار) حساب‌های دریافتنی به قیمت ۳.۰۰۰.۰۰۰ ریال.
(۲) با فرض اینکه بهای تمام شده کالای برگشتی ۱.۴۰۰.۰۰۰ ریال باشد، حساب موجودی کالا را بدهکار و حساب بهای تمام شده کالای فروش رفته را بستانکار می‌کنیم.
اگر کالا برگشت داده نشود و فروشنده از این بابت به خریدار تخفیف بدهد، چه اتفاقی می‌افتد؟
- در این صورت فروشنده به میزان مبلغ تخفیف، حساب برگشت از فروش و تخفیفات را بدهکار، و حساب‌های دریافتنی را بستانکار می‌کند.
- تخفیف هیچ تاثیری بر موجودی کالا یا بهای تمام شده کالای فروش رفته ندارد زیرا هیچ کالایی برگشت داده نشده است.
برگشت از فروش و تخفیفات یک حساب کاهنده درآمد فروش است. حساب کاهندۀ درآمد حسابی است که با حساب درآمد در صورت سود و زیان تهاتر می‌شود. حساب برگشت از فروش و تخفیفات از درآمد فروش در صورت سود و زیان کسر می‌شود. مانده عادی برگشت از فروش و تخفیفات، بدهکار است.
واحدهای بازرگانی به‌جای اینکه مستقیماً کالای برگشتی را از درآمد فروش کسر کنند، از یک حساب کاهنده استفاده می‌کنند تا میزان برگشت از فروش و تخفیفات را جداگانه در صورت سود و زیان گزارش کنند. افشای این اطلاعات به دلایل زیر برای مدیریت مهم است:
- اگر برگشت از فروش و تخفیفات بیش از حد باشد، می‌تواند نشان دهنده مشکلاتی مانند کالاهای ضعیف، عدم دقت در تکمیل سفارشات، اشتباهات در صورتحساب مشتریان، یا اشتباهات تحویل یا ارسال باشد.
- اگر برگشت از فروش و تخفیفات مستقیماً از درآمد فروش کسر شود، اهمیت نسبی برگشت از فروش و تخفیفات به عنوان درصدی از فروش، پنهان می‌شود.
- اگر برگشت از فروش و تخفیفات مستقیماً از درآمد فروش کسر شود، می‌تواند مقایسه بین در آمد فروش در دوره‌های مالی مختلف را مخدوش کند.
تخفیفات نقدی فروش
همانطور که در درس ثبت خرید کالا در سیستم دائمی گفتیم، برخی از فروشندگان ممکن است شرایط اعتباری قرار دهند که به خریدار اجازه می‌دهد تا با پرداخت پیش از موعد، تخفیف نقدی دریافت کند و فروشندگان به این تخفیف، تخفیفات نقدی فروش می‌گویند.
در شرایط اعتباری: دوره اعتبار، دوره تخفیف و میزان تخفیف مشخص می‌شود. دوره اعتبار مشخص می‌کند که خریدار چه مدتی فرصت دارد که فاکتور را تسویه کند و دوره تخفیف مشخص می‌کند که خریدار تا چه زمانی مهلت دارد از تخفیف نقدی استفاده کند.
این تخفیف مزایایی را برای هر دو طرف دارد. خریدار در پول خود صرفه جویی می‌کند و فروشنده می‌تواند با سریع‌تر تبدیل کردن حساب‌های دریافتنی به پول نقد، چرخه عملیاتی خود را کوتاه‌تر کند.
فرض کنید در فاکتور فروش، شرایط اعتباری (ن/۳۰ – ۲/۱۰) است. این عبارت یعنی اینکه:
- خریدار تا ۳۰ روز (دوره اعتبار) مهلت دارد کل مبلغ فاکتور را پرداخت کند.
- اگر تا ۱۰ روز (دوره تخفیف) از تاریخ فاکتور، خریدار فاکتور را پرداخت کند، از ۲ درصد تخفیف نقدی برخوردار خواهد شد. تصویر زیر هر یک از اجزای شرایط اعتبار را توضیح می‌دهد.
- مانند تخفیفات نقدی خرید، تخفیفات نقدی فروش نیز بر مبنای قیمت فاکتور منهای برگشت از فروش و تخفیفات محاسبه می‌شود.
- فروشنده برای ثبت تخفیف، حساب تخفیفات نقدی فروش را افزایش می‌دهد.
به عنوان مثال، فروشگاه سیمرغ برای ثبت دریافت نقدی در دوره تخفیف در تاریخ ۱۴ شهریور، ثبت زیر را انجام می‌دهد.
مانند حساب برگشت از فروش و تخفیفات، حساب تخفیفات نقدی فروش نیز یک حساب درآمدی کاهنده حساب درآمد فروش است. مانده عادی حساب تخفیفات نقدی فروش، بدهکار است.
فروشگاه سیمرغ به جای اینکه تخفیف نقدی را مستقیماً از حساب درآمد فروش کسر کند، این تخفیفات را در حساب تخفیفات نقدی فروش ثبت می‌کند تا میزان تخفیف‌های نقدی داده شده به مشتریان مشخص باشد.
اگر فروشگاه رضوان از این تخفیف استفاه نکند، فروشگاه سیمرغ در زمان دریافت وجه، حساب موجودی نقد را به مبلغ ۳۵.۰۰۰.۰۰۰ ریال بدهکار (افزایش) می‌کند و حساب‌های دریافتنی را به همان مبلغ بستانکار (کاهش) می‌کند.
حساب‌های T شکل در زیر، سه رویداد مالی مرتبط با فروش را خلاصه می‌کنند و اثر آنها را بر فروش خالص فروشگاه سمرغ را نشان می‌دهند.
حسابداری علمی است که می‌توان توسط آن انواع امور مالی را در سیستم خرید و فروش یک تجارت انجام داد. در انجام تجارت نیاز به انبارداری است که به منظور دانستن تعداد موجودی کالاهای مختلف و قیمت آن‌هاست.نگه داشتن کالاها در انبار به دو صورت ادواری و دائمی است که در سیستم حسابداری از طریق این دو روش به ثبت موجودی می‌پردازند. در هر سیستم یکی از این دو روش انتخاب می‌شود که تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند، در این مقاله سعی داریم با روش های ثبت دائمی و ادواری آشنا شویم.
آنچه در ادامه در مورد روش های ثبت دائمی و ادواری خواهید خواند.
آشنایی با روش دائمی درحسابداری موجودی کالا
در روش دائمی، اضافه و کم شدن موجودی‌های کالا در همان لحظه خرید و فروش ثبت می‌شوند. برای مثال اگر موجودی ریالی و تعداد اجناس در انبار مشخص باشد، پس از خرید و فروش، یک حواله به انبار فرستاده می‌شود تا با جزئیات سیستم چک شود. شما در این روش می‌توانید درباره موجودی کالای انبارتان، اطمینان بالایی داشته باشید.
معرفی نرم افزار: نرم افزار حسابداری چند ارزی
روش ثبت اسناد در سیستم دائمی
در این سیستم برای سند خرید، موجودی کالاهای قابل فروش بدهکار و حساب‌های پرداختی شخص به صورت بستانکار در نظر گرفته می‌شود.در سند فروش کالا نیز حساب‌هایی که از شخص دریافت می‌شود و بهای تمام شده کالاهایی که فروش رفته‌اند بدهکار و فروش محصولات و موجودی کالاهایی که آماده فروش هستند به صورت بستانکار در نظر گرفته می‌شوند.
آشنایی با روش ادواری در حسابداری موجودی کالا
برخی کالاها ارزش پولی کمی دارند و تعداد آنها بسیار زیاد است و برای فروشنده و خریدار صرف نمی‌کند در سیستم خود، هم تعداد و هم موجودی ریالی را چک کند و فقط به موجودی ریالی بسنده می‌کنند.برای مثال ارزش پولی میخ بسیار کم است و نمی‌توان با توجه به تعداد آن، ثبت و کم و زیاد شود. به همین دلیل این کالا شمرده نمی‌شود و فقط به صورت ارزش ریالی آن در سیستم ثبت می‌شود. ثبت روش ادواری برای این نوع کالا مناسب‌تر است.
معرفی نرم افزار: نرم افزارهای مدیریت منابع انسانی
روش ثبت در سیستم ادواری
برای ثبت سندهای خرید در این سیستم، موجودی کالاهای قابل فروش به صورت بدهکار و حساب‌های پرداختی به صورت بستانکار در نظر گرفته می‌شوند.
برای ثبت سندهای فروش، حساب‌هایی که از شخص دریافت می‌شود به صورت بدهکار و فروش محصولات به صورت بستانکار ثبت می‌شوند. در واقع می‌توان گفت در هنگام ثبت اسناد فروش، برای کالاهای فروش رفته هیچ حسابی درج نمی‌شود و فقط حساب فروش اجناس، بستانکار می‌شود.
تفاوت ثبت اسناد در روش های ثبت دائمی و ادواری چیست؟
- تفاوت‌هایی که در به ثبت رساندن اسناد در روش های ثبت دائمی و ادواری وجود دارد کم هستند اما همین تفاوت‌های کم، معانی بسیار طولانی دارند و ممکن است اتفاقات زیادی در انجام انبارگردانی صورت گیرد. در هر دو روش اسناد خرید به یک صورت ثبت می‌شوند اما اسناد فروش با یکدیگر تفاوت دارند.
- در سیستم دائم به دلیل اعمال خرید و فروش در سیستم در همان لحظه خرید و فروش، احتمال تفاوت در موجودی ریالی و تعداد بسیار کمتر می‌شود اما در روش ادواری بسیار پیش می‌آید که موجودی‌ها با یکدیگر نمی‌خوانند و به دلیل اینکه هر سال یک بار انبارگردانی انجام می‌شود ممکن است تفاوت‌های زیادی صورت گرفته باشد.
- ایجاد مغایرت‌هایی که در انبارگردانی صورت میگیرد یکی از سخت‌ترین اتفاقات حسابداری است و زمان زیادی برای از بین بردن مغایرت نیاز است. شما باید از بین هزاران سندی که در شرکت دارید متوجه مغایرت و اشتباهات شوید که گاهی به صورت سیستمی توسط فرد رخ می‌دهد و گاهی به دلیل خرید و فروش اشتباهی اجناس شکل میگیرد.
اینکه بخواهیم متوجه شویم این اتفاق در کدام سند رخ داده است بسیار زمان بر است و ممکن است پس از گذاشتن زمان زیاد، متوجه نشوید که چرا مغایرت در سیستم شما رخ داده است.
- در برخی سیستم‌ها انبارگردانی دوره مشخصی دارد، مثلا هر چهار ماه یکبار رخ می‌دهد و اگر بخواهید یک گزارش از هر قسمت از سیستم حسابداری که مربوط به انبار است، داشته باشید باید تا به اتمام رسیدن دوره صبر کنید. گاهی دوره‌ها طولانی مدت هستند.
در روش ثبت دائمی، به دلیل ثبت در لحظه، هرگونه گزارش در همان لحظه به راحتی به دست می‌آید و نیازی به صبر کردن نیست. گاهی اوقات پیش می‌آید که شرکت‌های طرف قرارداد شما در لحظه، از شما درخواست گزارش می‌کنند و مغایرت‌هایی در سیستم فروش خود دارند و شما به دلیل ثبت ادواری نمی‌توانید پاسخگوی آنها باشید.
همچنین سیستم‌هایی که در تجارت خود نیاز به گزارش دادن و گزارش گرفتن از موجودی خود هستند و امور فروش و بازرگانی با دقت بسیار بالایی انجام می‌شود در روش ثبت دائم می‌توانند به راحتی کار خود را انجام دهند و درصد اشتباه در این سیستم بسیار کم میباشد.
روش های ثبت دائمی و ادواری رایج در اکثر سیستم‌ها
با توجه به معایب و تفاوت‌هایی که در بالا ذکر کردیم، بیشتر افراد در سیستم تجاری خود برای ثبت اسناد، از روش دائم استفاده می‌کنند. حتی شرکت‌هایی که تعداد کالاهای زیادی را با ارزش مالی بسیار کمی می‌فروشند برای بهتر شدن اوضاع کاری و حسابداری خود از ثبت دائم استفاده می‌کنند.برای استفاده از روش دائمی در این شرکت‌ها، اگر چه لازم به زمان زیادی برای شمردن دقیق محصولات خود دارند اما تا پایان موجودی خود، به راحتی می‌توانند تعداد دقیق و ارزش ریالی سیستم خود را به درستی بدانند. اگر از بسته‌بندی برای فروش محصولات ریز خود استفاده شود، بسیار راحت تر می‌توان از روش ثبت اسناد دائم استفاده کرد.
قانون کارجدید
مالیات برگردش حساب
سامانه مودیان
شناسه یکتای حافظه مالیاتی
مرخصی
محاسبه اضافه کاری
سنوات پایان سال
استهلاک انباشه و مستهلک کردن دارایی ها